Από: Γιάννης Δαγρές
Η φροντίδα υγείας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπινης ύπαρξης που το αποκτά αυτομάτως με τη γέννησή του.
Η Κοσμοθεωρία της Αγοράς όμως αντιστρατεύεται αυτή τη λογική. Θεωρεί ότι δικαιώματα έχουν μόνο όσοι έχουν χρήματα. Η προβολή δήθεν κοινωνικής ευαισθησίας είναι για την Αγορά περισσότερο ένα τέχνασμα να ξεγελάσει το κοινό για τις αληθινές προθέσεις της που είναι η αύξηση του κέρδους μόνο για την ίδια. Δεν είναι ειλικρινής.
Άρα, Υγεία και Αγορά είναι δύο αλληλοσυγκρουόμενοι χώροι που δεν μπορούν να συνυπάρξουν γόνιμα και αρμονικά, εφόσον η δεύτερη βλέπει την πρώτη μονάχα ως ευκαιρία επιπλέον κέρδους (ως λάφυρο) και δεν μπορεί να αντιληφθεί την ανθρώπινη ύπαρξη και τις ανάγκες της στην πραγματική διάστασή τους.
Ενώ το παραπάνω είναι φανερό σε άπειρες αφορμές και εκδηλώσεις, πουθενά δεν φαίνεται περισσότερο από τον τομέα της πρόληψης.
Ο ΟΟΣΑ σε κάθε ετήσια Έκθεση που δημοσιεύει (Health At A Glance) περιγράφει αυτή την κατάσταση αναφέροντας ότι οι επενδύσεις για πρόληψη στον Ανεπτυγμένο Κόσμο βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο (2% επί των συνολικών εξόδων για Υγεία). Με άλλα λόγια, αποτυπώνεται το παράδοξο η βάση της φροντίδας υγείας (πρόληψη) να υποαμοίβεται ανισομερώς.
Το βάρος δίνεται στην εκ των υστέρων θεραπεία, επειδή αυτό υπόσχεται χρηματική υπεραξία, άσχετα αν προσφέρει συνολικά λιγότερα ωφέλη από την πρόληψη.
Σε άλλο σημείο που εμφανίζεται ανισορροπία είναι στον τομέα των εναλλακτικών θεραπειών.
Γνωσιακά πεδία όπως π.χ. η φυτοθεραπεία και η ομοιοπαθητική περιφρονούνται, πολεμούνται και περιθωριοποιούνται χωρίς να εξετάζονται.
Η σωστή επιστημονική αντίληψη στο θέμα είναι φυσικά διαφορετική. Από τη στιγμή που υπάρχουν ενδείξεις χρησιμότητας και γνώσης (Παρατήρηση), αυτό οδηγεί τον επιστημονικό νου στην Αμερόληπτη Εξέταση (πείραμα, επανάληψη-επαλήθευση ή απόρριψη, εμβάθυνση).
Αυτή την αυτονόητη διαδικασία σήμερα την αρνείται σε μεγάλο βαθμό η Κραταιά Αντίληψη από τις εναλλακτικές θεραπείες, μεροληπτώντας εναντίον τους.
Κανείς λοιπόν δεν μπορεί να ισχυριστεί με αξιοπιστία ότι προσεγγίσεις περί υγείας όπως οι παραπάνω δεν αποδίδουν ή είναι ανάξιες λόγου.
Συνεπώς, είναι πολύ πιθανό η ανθρωπότητα να στερείται σημαντικών εργαλείων προαγωγής της Υγείας από δογματισμό.
Με απλά λόγια, δεν είναι πειστικό ή αρκετό για έναν επιστήμονα να αφορίζονται ή να υποτιμούνται οι πέραν του συμβατικού επιστημονικές προσεγγίσεις στην υγεία, αν πρώτα δεν έχει μεσολαβήσει η αμερόληπτη και με ανοιχτό μυαλό αυστηρή επιστημονική έρευνα πάνω στο θέμα.
Επειδή η Γνώση όμως είναι άφθαρτη (ακόμα και αν εξαφανιστεί φαινομενικά, στην πράξη απλά αποχωρεί από το προσκήνιο για να επανέλθει αργότερα), είναι μάταιο να πολεμάται η σοβαρή μελέτη των μη-συμβατικών προσεγγίσεων προαγωγής της υγείας. Απλά καθυστερεί την πρόσβαση των ανθρώπων σε αυτή.
Το ωφέλιμο και το ορθολογικό είναι να διατεθούν πόροι και σοβαρότητα στην Έρευνα πάνω σε αυτά. Σε διεθνές επίπεδο.
Και μέχρι να γίνει αυτό, είναι αυτονόητο ότι ομάδες επιστημόνων υγείας θα διατηρούν ακέραιο το δικαίωμά τους να εμπιστεύονται την κρίση τους και το ένστικτό τους, τα σημάδια περί νέων γνωσιακών πεδίων και τη δυνητική αξία τους, και να κρατούν ζωντανή την αντίληψη περί δυνητικής ωφέλειας των εναλλακτικών προσεγγίσεων στην υγεία.
Αυτή είναι και η σωστή στάση που κανονικά θα πρέπει να αφορά όλους τους επιστήμονες ανεξαιρέτως. Αποτελεί Επιστημονική Αρχή.
Αν υπάρχουν ενδείξεις για κάτι, αρχικά δεν υιοθετείς ούτε απορρίπτεις. Οφείλεις όμως να εξετάσεις.
Και επειδή σε πολλές εναλλακτικές θεραπείες υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ωφέλιμης γνώσης για εφαρμογή στην καθημερινή πρακτική, η αποδοχή τους και η εξέταση σε βάθος είναι απαραίτητη. Μία επιστημονική παρακαταθήκη για το μέλλον.
Γιάννης Δαγρές – Φαρμακοποιός
Μέλος Δ.Σ. Φ.Σ.Α. – Ν.Π.Δ.Δ.